Giethoorn is een dorp in de kop van Overijssel, in de gemeente Steenwijkerland in de Nederlandse provincie Overijssel. Tot 1973 was het een zelfstandige gemeente. Giethoorn ligt tussen Steenwijk en Meppel.
Het dorp telt 2620 inwoners en is bekend door zijn bruggetjes, waterwegen en punters. Het wordt wel het 'Hollands Venetië' genoemd.
Door de vervening ontstonden plassen en meren. Om de turf te vervoeren groef men vaarten en sloten. Vele huizen zijn als het ware op eilandjes gebouwd, die alleen via bruggetjes te bereiken zijn. De meeste van de meer dan 176 bruggen zijn privé-eigendom.
De enige doorgaande verbinding over land is een fiets- annex wandelpad dat dwars door het dorp loopt, het voornaamste verkeer vindt plaats over het water. Daarvoor wordt vaak gebruik gemaakt van de punter, voortbewogen met een punterboom, net als de gondels in het echte Venetië.
Kerkelijk gezien is Giethoorn een vrijzinnige enclave te midden van een orthodox gebied met dorpen als Staphorst, Genemuiden en Hasselt. De dorpskerk, De Vermaning geheten, werd in 1871 gesticht.
De Flagellanten, die als monniken in het Fransiscanenklooster trokken dat in een gehucht in Giethoorn-Noord stond, vonden veel geitenhoorns die door de stormvloed van 1170 vanuit de Zuiderzee omgekomen waren. Zij noemden de nederzetting dan ook Geytenhorn, later werd dat Geythorn, en dankzij het dialect is het Giethoorn geworden. De geitenhoorn is terug te vinden in het wapen van Giethoorn.
Rond het jaar 1200 vestigden leden van de sekte van de Flagellanten zich in het uitgestrekte veengebied waar tegenwoordig Giethoorn ligt. Zij maakten van het gebied de eerste veenkolonie van Nederland.
In de veertiende eeuw werd de eerste kerk in Giethoorn gebouwd, een Katholieke. In de tweede helft van de zestiende eeuw vestigden zich de doopsgezinden in Giethoorn. Rond die tijd begon ook de natte vervening, waardoor voor het toenemende turfvervoer onder meer de Dorpsgracht werd gegraven. Langs deze waterweg gingen zich later steeds meer mensen vestigen, waaronder veel boeren.
Door de vervening ontstonden rond Giethoorn uitgestrekte meren zoals de Bovenwijde. Bijzonder van deze meren is dat het water er vaak niet meer dan een meter diep is. Het Gieterse Meer tussen Giethoorn en Blokzijl is het enige meer in de regio dat niet door vervening, maar in de ijstijd is ontstaan. Giethoorn was tot 1973 een zelfstandige gemeente. Giethoorn ging toen samen met Wanneperveen, Blokzijl en Vollenhove deel uitmaken van de gemeente Brederwiede. Per 1 januari 2001 is Brederwiede samen met voormalige gemeenten Steenwijk en IJsselham opgegaan in de nieuwe gemeente Steenwijkerland
